Cumhurbaşkanı Yardımcısı olunca belediye başkanı istifa eder mi?

Adaylık sürecinde en çok merak edilen konu ise Cumhurbaşkanı Yardımcısı olunca belediye başkanlarının ne olacağı oldu. Peki, Cumhurbaşkanı Yardımcısı olunca belediye başkanlığı düşer mi? Belediye başkanı Cumhurbaşkanı adayı olursa ne olur? Cumhurbaşkanı Yardımcısı olunca belediye başkanı istifa eder mi? Belediye başkanı Cumhurbaşkanı yardımcısı olabilir mi?

Cumhurbaşkanı Yardımcısı olunca belediye başkanlığı düşer mi? Belediye başkanı Cumhurbaşkanı adayı olursa ne olur? İYİ Parti’den CHP’ye giden son teklife göre, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın Cumhurbaşkanı Yardımcısı olması formülü üzerinde duruluyor. İki ismin yardımcılık için aday gösterilmesi planlanıyor. Peki, Cumhurbaşkanı Yardımcısı olunca belediye başkanlığı düşer mi? Belediye başkanı Cumhurbaşkanı adayı olursa ne olur?

Cumhurbaşkanı seçildikten sonra bir ya da daha fazla kişiyi yardımcısı olarak atayabilir. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve görevden alınır.Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, Twitter’dan yaptığı paylaşımda; “Anayasaya göre vesayet makamı ile belediye başkanlığı asla birleşemez(m.127/5).Aynı kişinin hem CB Yardımcısı hem Belediye Başkanı olması Anayasanın açık ihlalidir.Küresel sömürgecilerin planları ve dar çıkarlar için hukuk dışı ve abes çözüm arayışları boştur.Halk hesabını sorar.” ifadesini kullandı.

İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanları Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak gösterilirse belediye başkanlıklarının düşmeyeceği ve başkanlıklarının devam edeceği yönünde yorumlar yapılıyor. Ancak seçimden sona hukuki durumun ne olacağı belirsizliğini koruyor. Anayasa profesörü CHP'li İbrahim Kaboğlu, resmi olarak cumhurbaşkanı yardımcılığı adaylığı statüsü olmadığı için seçime kadar iki belediye başkanının görevden ayrılmasına gerek olmadığını ancak seçimden sonra cumhurbaşkanı yardımcısı olarak atanmaları durumunda bu görevden ayrılmaları gerektiğini söyledi.

Seçimin kazanılması halinde, Millet İttifakı’na dahil beş siyasi partinin genel başkanları Cumhurbaşkanı yardımcısı olacak. Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme Geçişin Yol Haritası metninin 12. maddesinde, “İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanları Sayın Cumhurbaşkanının uygun gördüğü zamanda ve tanımlanmış görevlere Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak atanacaktır.” ifadesi yer aldı.Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla Cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilir. Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde, kırk beş gün içinde Cumhurbaşkanı seçimi yapılır. Yenisi seçilene kadar Cumhurbaşkanı yardımcısı Cumhurbaşkanlığına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. Genel seçime bir yıl veya daha az kalmışsa Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimi de Cumhurbaşkanı seçimi ile birlikte yenilenir. Genel seçime bir yıldan fazla kalmışsa seçilen Cumhurbaşkanı Türkiye Büyük Millet Meclisi seçim tarihine kadar görevine devam eder. Kalan süreyi tamamlayan Cumhurbaşkanı açısından bu süre dönemden sayılmaz. Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimlerinin yapılacağı tarihte her iki seçim birlikte yapılır.

Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, Cumhurbaşkanı yardımcısı Cumhurbaşkanına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır.Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve görevden alınır. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, 81 inci maddede yazılı şekilde Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde andiçerler. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erer.

Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanına karşı sorumludur. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında görevleriyle ilgili suç işledikleri iddiasıyla, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilir. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir.

Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclisteki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından, her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak onbeş kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılır. Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığına sunar. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilir.

Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren on gün içinde dağıtılır ve dağıtımından itibaren on gün içinde Genel Kurulda görüşülür. Türkiye Büyük Millet Meclisi, üye tamsayısının üçte ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilir. Yüce Divan yargılaması üç ay içinde tamamlanır, bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere üç aylık ek süre verilir, yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanır.

Bu kişilerin görevde bulundukları sürede, görevleriyle ilgili işledikleri iddia edilen suçlar bakımından, görevleri bittikten sonra da beşinci, altıncı ve yedinci fıkra hükümleri uygulanır.Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilen Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakanın görevi sona erer.Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, görevleriyle ilgili olmayan suçlarda yasama dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanır.Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenir.